Κυριακή 4 Απριλίου 2010

Ευλογημένα στερεότυπα



«Τα πιο ωραία παραμύθια
απ’ όσα μου ’χεις διηγηθεί
αχ! είναι κείνα που μιλούσαν
για τα παιδιά που έχουν χαθεί.

Για τα παιδιά που χάθηκαν
στο στοιχειωμένο δάσος
στις λίμνες, στο Βορρά
για τα παιδιά που χάθηκαν
στου Δράκου το πηγάδι
στης στρίγγλας τη σπηλιά»

Διονύσης Σαββόπουλος, Τα παιδιά που χάθηκαν.


Αγοράσαμε κρέπα στη πλατεία και ανηφορίσαμε προς τον «Ένοικο». Οικονόμου, Τοσίτσα, Καλλιδρομίου. Η βραδιά ήταν όμορφη, σχεδόν καλοκαιρινή, παρότι Μάρτιος. Τα Εξάρχεια ήσυχα. Στην οδό Καλλιδρομίου, τραπέζια με παρέες στα πεζοδρόμια, χαλαρό κλίμα, συζητήσεις γύρω από τα γνώριμα ζητήματα. Χρόνια τώρα οι φυλές της περιοχής συμμετέχουν ακούραστα σε ατέρμονες συζητήσεις με συγκεκριμένη πάντα θεματολογία: «Σχέση Τέχνης και Μεταφυσικής», «Καταγωγή του γάμου και της Οικογένειας», «Πολυπολιτισμικότητα και αποδόμηση», «Επανάσταση και επαναστατική Ηθική» και τα συναφή. Με πίστη νεοπροσήλυτου συζητούν και ξανα-συζητούν συνεχώς τα ίδια θέματα και ξαπλώνουν με το ζόρι τα γεγονότα στην προκρούστεια κλίνη της αριστερίστικης ερμηνευτικής προκειμένου να τα κόψουν και να τα ράψουν στα μέτρα τους.

Τα στερεότυπα λειτούργησαν άψογα κι αυτή τη φορά και προσέφεραν, ομολογουμένως, εξαιρετική υπηρεσία. Στη συνείδηση μας, ο δεκαπεντάχρονος που δολοφονείται από όπλο αστυνομικού απέχει έτη φωτός από το δεκαπεντάχρονο που δολοφονείται από βόμβα τρομοκράτη. Ο δεύτερος φόνος στα μάτια μας δεν έχει πολιτική διάσταση. Μπαίνει στην ίδια κατηγορία με τους θανάτους από τροχαία ατυχήματα και τα ατυχή περιστατικά πνιγμών ανήλικων παιδιών σε πισίνες ξενοδοχείων και κατασκηνώσεων. «Η κακιά η ώρα» δηλαδή, η οποία μετατρέπεται σε τραγική λόγω του ότι ο μικρός Αφγανός έφυγε από τη πατρίδα του για να αποφύγει ακριβώς αυτή τη βόμβα. Μέχρι εκεί μπορούμε να τραβήξουμε το συλλογισμό μας. Μέχρι εκεί μπορεί να φτάσει ο θυμός μας και η όποια δημόσια συζήτηση.

Κατά τα λοιπά, σιωπή. Περιμένω ημέρες κάποιον από εμάς να ζητήσει πολιτικές εξηγήσεις. Περιμένω από τους τρομοκράτες μια προκήρυξη που να επιχειρεί να αιτιολογήσει πολιτικά το γεγονός. Που να δηλώνει ότι ο μικρός ήταν, διάολε, «παράπλευρη απώλεια» του ένδοξου αντάρτικου πόλεων και ότι η «επανάσταση» δεν μπορεί να γίνει με κομφετί. Ότι η Βία είναι η μαμή της Ιστορίας. Κάτι από αυτά τα επικά που συνηθίζει να λέει ο «χώρος». Τίποτα. Μούγγα στη στρούγκα. Ο άτυχος Αφγανός απλώς έκανε βουτιά από βατήρα σε άδεια πισίνα.

Μάλλον περιμένω πολλά. Είμαστε δυστυχώς όλοι, πριν και πάνω απ’ όλα, πελάτες. Ειδικά στο χώρο των ιδεών, καταναλώνουμε μαζικά στερεότυπα και ερμηνευτικά σχήματα. Βγαίνουμε στη πολιτική αγορά και αγοράζουμε το «πακέτο ιδεών» που ταιριάζει με το προφίλ μας. Πολιτικολογούμε και ψηφίζουμε για να είμαστε η εικόνα μας. Ψηφίζουμε γιατί θέλουμε να είμαστε «αριστεροί», «δεξιοί», «πατριώτες», «φιλελεύθεροι» και κυρίως γιατί βαριόμαστε να σκεφτούμε έξω από ρετσέτες και προκάτ σχήματα. Με άλλα λόγια, θρίαμβος του κομφορμισμού και τέλος της κριτικής σκέψης. Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς ότι οι δύο δεκαπεντάχρονοι δεν είναι στη συνείδηση μας ούτε μακρινά ξαδέλφια;

Πνιγόμαστε στα στερεότυπα. Ο Κορκονέας είναι στο μυαλό μας, για πάντα, ο ανεγκέφαλος μπάτσος που σκοτώνει το δεκαπεντάχρονο παιδί. Τον φανταζόμαστε λεβεντομαλάκα, φαλλοκράτη, υπερπατριώτη. Τον φανταζόμαστε να οδηγεί «πειραγμένο» αυτοκίνητο με φιμέ τζάμια, αεροτομή και εξάτμιση που μοιάζει με πουρί σόμπας. Να τσαμπουκαλέβεται στους δρόμους, να αρπάζεται για το τραπέζι στο νυχτερινό κέντρο να ρίχνει τίποτα «ψιλές στη δικιά του» όταν τα παίρνει. Ο Φούντας, από την άλλη, είναι για πάντα η εικόνα του εξεγερμένου. Ευφυής, μελαγχολικός, εύθραυστος στη θέα της κοινωνικής αδικίας αλλά συγχρόνως και δυνατός. Πιο δυνατός και πιο τολμηρός από εμάς που αντικρίζουμε την αδικία αλλά λουφάζουμε. Αυτός είναι απόγονος του Πέτρου Βερχοβένσκη και του Νετσάγιεφ. Ρισκάρει την ίδια του τη ζωή για τους φτωχούς και τους αδικημένους.

Στην συνείδηση μας οι δύο εικόνες δεν συναντιόνται πουθενά. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τα θύματα τους.

Το καταπληκτικό είναι ότι η Αριστερά δεν ακολουθεί απλώς αλλά πρωτοστατεί στη κατασκευή στερεοτύπων και προκάτ σχημάτων. Παρατηρήστε με προσοχή τη περίπτωση ΣΥΡΙΖΑ. Στο κόμμα αυτό οι εκπρόσωποι της «ανανεωτικής πτέρυγας» εμφανίζονται στη τηλεόραση φορώντας συστηματικά γραβάτα ενώ οι εκπρόσωποι του λεγόμενου «αριστερού ρεύματος» έχοντας συστηματικά ανοικτό πουκάμισο. Είναι δυνατόν τόσος κομφορμισμός; Κι όμως είναι. Το ίδιο κόμμα εξάλλου περιφέρει το Μανώλη Γλέζο, και ενίοτε το Μίκη, όπως περιφέρουν οι χριστιανοί το σκήνωμα του αγίου Διονυσίου και του αγίου Σπυρίδωνα και τα στελέχη του τρίβουν τα χέρια τους κάθε φορά που θα την πέσουν οι μπάτσοι στα «σύμβολα της εθνικής αντίστασης και του αντιδικτατορικού αγώνα». Τοτέμ και Ταμπού. Έλεος !